mcenareTa samyaro - wiTeli yalmcenareebi
| Домен: | Эукариоты |
| Царство: | Растения |
| Подцарство: | Biliphyta |
| Отдел: | Красные водоросли |
| სამეცნიერო სახელი: | Rhodophyta |
წითელი წყალმცენარეები - (ძოწეული წყალმცენარეები) - (ინგ. Red algae) (რუს. Красные водоросли)
წითელი წყალმცენარეები ანუ როდოფიტა (Rhodophyta, ძველი ბერძნული: ῥόδον - "ვარდი" და φυτόν - "მცენარე") არიან ეუკარიოტული წყალმცენარეების უძველესი ჯგუფები. როდოფიტები ასევე მოიცავს წყალმცენარეების ერთ-ერთ უმსხვილეს ტიპს, რომელშიც შედის დღესდღეობით ტაქსონომეტრიული განზომილებებით დადგენილ 7000-ზე მეტ სახეობას. სახეობათა უმრავლესობა (6793) მიეკუთვნება ფლორიდეოფიცეების კლასს და მოიცავს უმეტესად მრავალუჯრედიან, ზღვის წყალმცენარეებს, რომელთა შორისაც ბევრი კარგად ცნობადი სწალმცენარეა. მტკნარ წყლებში გვხვდება წყალმცენარეების დაახლოებით 5%.
წითელი წყალმცენარეები ქმნიან განსაკუთრებულ ჯგუფს, რომლებიც ხასიათდებიან ევკარიოტული უჯრედების შოლტებისა (flagelum) და ცენტრიოლების, ქლოროპლასტების გარე ენდოპლაზმიური ბადის არარსებობით და შეიცავს არადაჯგუფებულ (სტომა) თილაკოიდებს და გამოიყენებენ ფიკობილიპროტეინებს როგორც დამხმარე პიგმენტებს, რაც მათ წითელ შეფერილობას აძლევს. წითელ წყალმცენარეებში არის ისეთი საქარიდები, როგორიცაა ფლორიდული სახამებელი. ეს სახამებლის ისეთი სახეობაა, რომელიც მოიცავს ძალიან დატოტვილ ამილოპექტს ამილოზის გარეშე, როგორც საკვების რეზერვს საკუთარი პლასტიდების მიღმა. უმეტესი წითელ წყალმცენარრებიდან აგრეთვე მრავალუჯრედიანია, მაკროსკოპულია, ზღვისაა და სქესობრივად მრავლდება. წეთელი წყალმცენარეების სიცოცხლის ისტორია ტიპიურად თაობების ცვალებადობაა, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს სამი და არა ორი თაობა.
ქლოროპლასტები განვითარდნენ შემდგომი ენდოსიმბიზური მოვლენების შემდგომ, რომელიც მოხდა მათ წინაპრებში - ფოტოსინთეთიკურ ციანობაქტერიასა და ადრეულ ევკარიოტულ ფაგოტროფს შორის. ამ მოვლენამ (განსაზღვრული, როგორც ენდოსიმბიოზი) განაპირობა წითლი და მწვანე წყალმცენარეების წარმოქმნა, ასევე გლაუკოფიტებისა, რომლებიც ფოტოსინთეზური ევკარიოტების ევოლუციის ყველაზე ძველ ხაზს წარმოადგენს. მეორეულმა ენდისიმბიოზურმა მოვლენამ, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს წითელი წყალმცენარეების წინაპრებმა და ჰეტეროფიკულმა ევკარიოტებმა, წარმოქმნეს სხვა ფოტოსინთეზური ხაზების ევოლუცია და მრავალფეროვნება.
მარჯნის წყალმცენარეები, რომლებიც კალციუმის კარბონატს გამოყოფენ და მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ მარჯნის რიფების შექმნაში. წითელი წყალმცენარეები, როგორიცაა დულსი (ტკბილი, დამატკბობელი) (Palmaria palmata) და ნორი ან ჯიმი (საკვები წყალმცენარეები), ევროპული და აზიური სამზარეულოს ტრადიციული ნაწილია და გამოიყენება სხვა პროდუქტების დასამზადებლად, როგორიცაა აგარი, კარაგენები და სხვა საკვები დანამატები.
საცხოვრებელი გარემო
ციანიდიოფიცების (Cyanidiophyceae) ერთუჯრედიანი წევრები თერმოაციდოფილები არიან და გვხვდებიან გოგირდიან ცხელ წყაროებში და სცვა მჟავურ გარემოში. დანარჩენი ტაქსონები (ჯგუფები) გვხვდება ზღვასა და მტკნარი წყლის გარემოში. უმრავლესი როდოფიტები მსოფლიოში ზღვებშია გავრცელებული და ხშირად, სხვა წყალმცენარეებისგან განსხვავებით ძალიან დიდ სიღრმეზე გვხვდება, რადგანაც ისინი შეიცავენ განსაკუთრებულ პიგმენტს (Phycoerythrin) თავიანთტ ქლოროპლასტებში. ზოგიერთი ზღვის სახეობა მოიიძბნება ქვიშიან სანაპიროებზე, მაშინ როცა სხვათა უმრავლესობა შეიძლება კლდოვან წარმონაქმნებზე მიბჯენიილი ვიხილოთ. მტკნარი წყლის ჯიშები წითელი წყალმცენარეების მრავალფეროვნების 5%-ს წარმოადგენს, მაგრამ ისინიც მსოფლიოში სხვადასხვა გარემოებშია განაწილებული. ისინი ჩვეულებისამებრ უპირატესობას ანიჭებენ სუფთა, მაღალნაკადიან დინებებს სუფთა წყლითა და ქვიანი ფსკერით, მაგრამ არსებობს გამონაკლისებიც. ზოგიერთი მტკნარი წყლის სახეობათაგანი გვხვდება ქვიშიანი ფსკერის შავ წყლებში და კიდევ უფო ცოტა კი მეტად მტკნარ წყლებში. როგორც ზღვის, ასევე მტკნარი წყლის ტაქსონები წარმოდგენილია თავისუფლად მცხოვრები მაკროწყალმცენარეების სახითდა უფრო მცირე ენდო/ეპიფიტური/ზოო ფორმებით, რაც იმას ნიშნავს, რომ ისინი ცხოვრობენ სხვა წყალმცენარეზე, მცენარეზე და ცხოველებზე ან თუნდაც მათში. გარდა ამისა, ზოგიერთმა საზღვაო სახეობამ ადაპტაცია განიცადა პარაზიტული ცხოვრების წესის მიმართ და შესაძლებელია შეგვხვდეს სხვა წითელ წყალმცენარეებთან ახლოს ან მოშორებით.
ნამარხი ჩანაწერი
ერთ-ერთი უძველესი ნამარხი წითელი წყალმცენარე, ასევე უძველესი წიაღისეული ეუკარიოტია, რომელიც მიეკუთვნება განსაკუთრებულ თანამედროვე ტაქსონს (ჯგუფს). Bangiomorphapubescens - მრავალუჯრედიანი ნამარხი არქტიკული კანადიდან ძალიან ჰგავს თანამედროვე წითელ წყალმცენარე ბანგიას, მიუხედავად იმისა, რომ იგი გვხვდება კლდეებში, რომელიც თარიღდება 1.2 მილიარდი წლით.
წითელი წყალმცენარეები კირქვის რიფების მნიშვნელოვანი შემქმნელები არიან. ადრეული ასეთი მარჯნისებური წყალმცენარეები, სოლონოფორები, კამბრიული პერიოდიდანაა ცნობილი. სხვადასხვა წარმოშობის სხვა წყალმცენარეები იმავე როლს ასრულებდნენ გვიან პალეოზოურ პერიოდიდან დღემდე.
კალციტის ქერქი (ფუფხი), რომელიც ინტერპრეტირებულ იქნა, როგორც მარჯნოვანი წითელი წყალმცენარეების ნაშთი, თარიღდება პროტეროზოული ერის დასასრულით. თალოფიტები წააგავს მარჯნოვან წითელ წყალმცენარეებს, რომლებიც ცნობილია გვიანი პროტეროზოული დუშანტოს ფორმირებიდან.
ტაქსონომია
დამატებითი ინფორმაცია: Wikispecies: Rhodophyta
Adl et al 2005 წლის სისტემაში, წითელი წყალმცენარეები კლასიფიცირებულია არქეპლასტიდებში, გლაუკოფიტებთან, მწვანე წყალმცენარეებთან და ხმელეთის მცენარეებთან (მწვანე მცენარეები ან ქლოროპლასტიდები) ერთად. ავტორები იყენებენ იერარქიულ წყობას, სადაც ჯგუფის სახელები არ აღნიშნავენ რანგს. როდოფიცების (Rhodophyceae) კლასის სახელი წითელი წყალმცენარეებისთვის გამოიყენება. ქვედანაყოფები მოცემული არ არის. ავტორები ამბობენ, რომ "ტრადიციული ქვეჯგუფები ხელოვნური კონსტრუქციებია და ისინი აღარ არიან მოქმედნი".
Adl et al.-ის მიერ 2005 წელს გამოქვეყნებულმა სწავლებებმა მოგვაწოდეს მტკიცებულება არქეოპლასტიდების (მათ შორის წითელი წყალმცენარეების) მონოფილიურობის შესახებ. თუმცა სხვა სწავლებები მოიაზრებენ, რომ არქეოპლასტიდა პარაფილეტურია. 2011 წლის იანვრის მონაცემებით სიტუაცია ჯერ კიდევ გადაუჭრელია.
ქვემოთ მოცემულია წითელი წყალმცენარეების სხვა გამოქვეყნებული ტაქსონომიები მოლეკულური და ტრადიციული ალფა ტაქსონომიური მონაცემების გამოყენებით. თუმცა წითელი წყალმცენარეების ტაქსონომია კვლავ რჩება ცვლილების ფაზაში (კლასიფიკაციით, რომელიც მე -20 საუკუნის უმეტესი დროის განმავლობაში მცირე სამეცნიერო ყურადღებას იჩენს).
თუ მცენარეთა სამეფოს განვსაზღვრავთ არქეოპლასტიდის მეშვეობით, მაშინ წითელი წყალმცენარეები ამ სამეფოს ნაწილი იქნებიან. თუ მცენარეები უფო ვიწროდ იქნებიან განხილულნი, როგორც მწვანე მცენარეები, მაშინ წითელი წყალმცენარეები უნდა განვიხილოთ, როგორც ცალკე სამეფო ან პროტისტების სამეფოს ნაწილი.
წითელი წყალმცენარეების ცხოვრების ხის აღდგენის მთავარი საკვლევი ინიციატივა (RedToL) იყენებს ფილოგენურ და გენომურ მიდგომებს, რაც ფინანსდება ეროვნული სამეცნიერო ფონდია მიერ, როგორც სიცოცხლის ხის პროგრამის ასამბლეის ნაწილი.
Classification comparison
ზოგიერთი წყაროები (როგორიცაა ლი) განათავსებს წითელ წყალმცენარეებს "Rhodophyceae"-ების კლასში. (ლის ორგანიზაცია არ არის შესადარებელი კლასიფიკაცია, მაგრამ შეკვეთების შერჩევა ითვლება როგორც საერთო ან მნიშვნელოვანი). იხილეთ აგრეთვე: ევკარიოტი § ფილოგენი წითელი წყალმცენარეების სახეობები ამჟამად, 7000-ზე მეტი სახეობის სახეობა წითელი წყალმცენარეა აღწერილი, მაგრამ ტაქსონომია ყოველწლიურად იცვლება ახალი სახეობების მუდმივი ნაკადის გამო. მათი უმრავლესობა ზღვის სახეობებია, რომელთაგანაც დაახლოებით 200 მტკნარ წყალში ცხოვრობს. წეთელი წყალმცენარეების ჯიშისა და სახეობების მაგალითებია:
Cyanidioschyzon merolae, პრიმიტიული წითელი წყალმცენარე
Atractophora hypnoides
Gelidiella calcicola
Lemanea, მტკნარი წყლის ჯიში
Palmaria palmata, დულსი (ტკბილი)
Schmitzia hiscockiana
Chondrus crispus, ირლანდიური ხავსი
Mastocarpus stellatus
Vanvoorstia bennettiana, გადაშენდა მე-20 საუკუნის დასაწყისში
Acrochaetium efflorescens
Audouinella, მტკნარი წყლის, ზღვის სახეობებთან ერთად
Polysiphonia ceramiaeformis
წითელი წყალმცენარეების ჯიშები
სრული გენომის (ჯიშის) თანმიმდევრობა ხელმისაწვდომია მხოლოდ 5 სახეობის წითელი წყალმცენარეებისთვის, მათ შორის 4 გამოქვეყნებულია 2013 წელს.
Cyanidioschyzon merolae, Cyanidiophyceae
Galdieria sulphuraria, Cyanidiophyceae
Pyropia yezoensis, Bangiophyceae
Chondrus crispus, Florideophyceae
Porphyridium purpureum, Porphyridiophyceae
ურთიერთობები ქრომალვეოლატას ქლოროპლასტებსა და ქრომალვეოლატებს (Chromalveolates) შორის, როგორც ჩანს, წარმოიშვა ბიკონტებისგან, რომლებმაც შეიძინეს წითელი წყალმცენარეები როგორც ენდოსიმბიონტები. ამ თეორიის მიხედვით, დროთა განმავლობაში ეს ბიკონტები და მათი ენდოსიმბიონი წითელი წყალმცენარეები განვითარდნენ რომ გამხდარიყვნენ ქრომალვეოლტები და მათი ქლოროპლასტები. ენდოსიმბიოტური თეორიის ამ ნაწილს მხარს უჭერს სხვადასხვა სტრუქტურული და გენეტიკური მსგავსებანი.
ქიმია
წითელი წყალმცენარეების δ13C მაჩვენებლები ასახავს მათი ცხოვრების წესს. ყველაზე დიდი განსხვავებაა მათი ფოტოსინთეტური მეტაბოლური გზა: წყალმცენარეები, რომლებიც ნახშირბადის წყაროდ გამოიყენებენ HCO3-ს ნაკლებად უარყოფითი δ13C მაჩვენებელი გააჩნიათ, ვიდრე იმ წყალმცენარეებს, რომლებიც მხოლოდ CO2-ს გამოყენებენ. დამატებითი განსხვავებები, რომელიც დაახლოებით 1.71 ‰-ს შეადგენს, გამოყოფს საზღვაო სანაპიროს ჯგუფებს მათგან, რომლებიც ზღვის მიმოქცევის ზოლს ქვემოთ არიან და რომლებიც არასდროს არ განიცდიან ატმოსფერული ნახშირბადის გავლენას. ეს უკანასკნელი ჯგუფი იყენებს ზღვის წყალში გახსნილ 13C - უარყოფით CO2-ს, მაშინ, როცა ატმოსფერული ნახშირბადის ხელმისაწვდომობა ამ რეზერვის უფრო პოზიტიურ ხელწერას ასახავს.
წითელი წყალმცენარეები წითლები არიან ფიქკოერითრინის გამო. ისინი შეიცავენ სულფატირებულ პოლისაქარიდის კარაგინას თავიანთი უჯრედების კედლების ამორფულ ნაწილში, თუმცა Porphyra-ს გვარის წარმომადგენელი წითელი წყალმცენარეები შეიცავს პორფირანს (porphyran). ისინი ასევე გამოიმუშავებენ სპეციფიურ ტიანინს, რომელსაც ფლორტატინები ეწოდება, მაგრამ უფრო დაბალი რაოდენობით, ვიდრე ყავისფერი წყალმცენარეები.
მორფოლოგია
წითელი წყალმცენარეებს გააჩნიათ ორმაგი უჯრედის კედლები. გარე ფენები შეიცავს აგაროზის პოლისაქარიდებსა და აგაროპეკტინს, რომლის დუღილის შედეგადაც შგვიძლია მივიღოთ აგარი. შიდა კედლები უმეტესად ცელულოზაა.
„ორმოთა“ კავშირები და „ორმოების“ საცობები
მთავარი სტატია: Pit connection
„ორმოთა“ კავშირები
ორმოების კავშირები და ორმოს საცობები არის წითელი წყალმცენარეების უნიკალური და გამორჩეული თვისებები, რომლებიც ფორმირდება მიტოზის შემდგომ ციტოკინეზის პროცესის დროს. წითელ წყალმცენარეებში ციტოკინეზი არასრულია. როგორც წესი, პატარა ფორა დარჩენილია ახლად ჩამოყალიბებული დანაყოფის შუაში. ორმოს კავშირი ფორმირდება, სადაც ქალიშვილები უჯრედები რჩებიან კონტაქტში.
მალევე, როცა ორმოების კავშირი უკვე ჩამოყალიბებულია, ციტოპლაზმური უწყვეტობა იბლოკება ორმოს საცობებით, რომლებიც ილექება კედლის სიცარიელეში (ღრეჩო), რომელიც უკავშირდება უჯრედებს.
იმ უჯრედებს შორის კავშირებს რომელთაც საერთო მშობელი უჯრედი გააჩნიათ პირველადი ორმო კავშირები ეწოდებათ. იმის გამო, რომ წითელ ორგანიზმებში აპიკალური ზრდა ნორმად ითვლება, უმეტეს უჯრედებს აქვთ ორი ძირითადი პირველადი ორმო კავშირი - თითოეული მიმდებარე უჯრედთან.
კავშირებს, რომლებიც არსებობს უჯრედებს შორის, რომლებიც არ იზიარებენ საერთო მშობელ უჯრედებს, ეწოდებათ მეორეული ორმო-კავშირები. ეს კავშირები ფორმირდება, როდესაც არათანაბარი უჯრედების დაყოფა წარმოქმნის ბირთვულ ქალიშვილ უჯრედს, რომელიც შემდგომ უერთდება მიმდებარე უჯრედს. მეორეული ორმო-კავშირების ნიმუშები შეინიშნება ხერამიალების (Ceramiales) რიგში.
ორმოს საცობები
ორმო-კავშირების ჩამოყალიბების შემდეგ ჩნდება მილისებრი მემბრანები. მარცვლოვანი ცილა, რომელსაც გულის საცობს უწოდებენ. მილისებრი მემბრანები დროთა განმავლობაში ქრება. სანამ ზოგიერთი რიგის წითელ წყალმცენარეს აქვს გულის საცობი, სხვებს გაჩნიათ პროტეინის მასის ორივე მხარეზე დამაგრებული მემბრანა, რომელსაც მემრანების ქუდი ეწოდება. ორმოს საცობი განაგრძობს არსებობას უჯრედებს შორის სანამ ერთ-ერთი უჯრედი არ კვდება. როდესაც ეს ხდება, ცოცხალი უჯრედი გამოიმუშავებს კედლის მასალის ფენას, რომელიც ამოაგდებს საცობს.
ფუნქცი
სავარაუდოდ ორმო-კავშირები ფუნქციონირებენ როგორც სტრუქტურული არმატურა, ან როგორც უჯრედის უჯრედთან საურთიერთობო "გამზირი" და ტრანსპორტი წითელ წყალმცენარეებში, თუმცა ამ ჰიპოთეზას ცოტა მონაცემები თუ უჭერს მხარს.
გამრავლება
წითელი წყალმცენარეების რეპროდუქციული ციკლი შეიძლება გამოწვეულ იქნას ისეთი ფაქტორებისგან, როგორიც არის დღის ხანგრძლივობა.
განაყოფიერება
წითელი წყალმცენარეები არ გააჩნიათ მოძრავი სპერმა. აქედან გამომდინარე, ისინი დამოკიდებულნი არიან წყლის ნაკადებზე რათა გადაიტანონ თავიანთი გამეტები მდედრობით ორგანოებზე, თუმცა მათ სპერმას შეუძლია "სრიალი" კარპოგონიუმის ტრიქოგინისკენ.
ტრიქოგინია გაგრძელდება, სანამ არ შეხვდება ასპერმატიუმს. მას შემდეგ, რაც იგი განაყოფიერდება, უჯრედის კედელი მის ფსკერზე თანდათან უფრო სქელდება, აშორებს რა მას კარპოგონიუმის დანარჩენ ნაწილს მის საფუძველზე.
შეჯახებისას სპერმიუმისა და კარპოგონიუმის კედლები იშლება (გაიწოვება). მამრობითი ბირთვი იყოფა და მიდის კარპოგონიუმში; ბირთვების ნახევარი უერთდება კარპოგონუმის ბირთვს.
წარმოიქმნება პოლიმინის სპერმინი, რომელიც ხელს უწყობს კარპოსპორის წარმოქმნას. სპერმატანგიას შესაძლებელია ჰქონდეს გრძელი, დახვეწილი დანამატები, რომლებიც ზრდიან მათი "მოკიდების" შანსს.
სიცოცხლის ციკლი
ისინი წარმოგვიდგენენ თაობების ცვლას; გარდა ამისა, გამეტოფიტების თაობასთან ერთად ბევრს სახეობას აქვს ორი სპოროფიტის თაობა - კარპოსპოროფიტი - რომელიც გამოიმუშავებს კარპოსპორებს, რომლებიც ისახებიან ტეტრასპოროფიტებში, რომლებიც გამოიმუშავებენ სპორის ტეტრადებს, რომლებიც დისოცირდებიან და ისახებიან გამეტოფიტებში. გამეტოფიტი ტიპიურად (მაგრამ არა ყოველთვის) ტეტრასპოროფიტების იდენტურნი არიან.
კარპოსპორები ასევე შესაძლებელია ჩაისახონ პირდაპირ თალოიდურ (თალუსი) გამეტოფიტებში ან კარპოსპოროფიტებს შუძლიათ წარმოქმნან ტეტრასპორები ტეტრასპოროფიტების ფაზის გაუვლელად (თავისუფლად მცხოვრები). ტეტრასპორანგია შეიძლება განეწყოს მწკრივში (შემოსაზღვრული), ჯვარისებურად (ჯვარედინი ფორმით) ან ტეტრადზე.
კარპოსპოროფიტები შეიძლება შევიყვანოთ გამეტოფიტებში, რომელნიც მათ დაფარავენ თავისი ტოტებით რათა სექმნან ცისტოკარპი.
ეს შემთხვევები შეიძლება სასარგებლო აღმოჩნდეს იმისთვის, რომ გავიგოთ ზოგიერთი სიცოცხლის ისტორია, რომლის წარმოდგენაც შეუძლია წყალმცენარეებს:
მარტივ შემთხვევაში, როგორიცაა Rhodochorton investiens:
კარპოსპოროფიტებში: სპერმათიუმი უერთდება ტრიქოგინს (გრძელი თმა მდედრობით სასქესო ორგანოზე), რომელიც შემდგომ იყოფა კარპოსპორანგიის ჩამოსაყალიბებლად - რომელიც აწარმოებს (უშვებს) კარპოსპორებს.
კარპოსპორები იზრდებიან გამეტოფიტებში, რომლებიც წარმოქმნიან სპოროფიტებს. ორივე მათგანი ძალიან მსგავსია. ისინი წარმოქმნიან მონოსპორებს მონოსპორანგიასგან "ჯვარედინი უჯრედის ქვემოთ ფილამენტში" და მათი სპორები "თავისუფლდებიან სპორანგიული უჯრედის წვეროდან".
სპოროფიტის სპორები წარმოქმნიან ერთ-ერთ სპოროფიტს. ამ ფაზით წარმოქმნილი სპოროფიტები მაშინვე ჩაისახებიან, შესვენების ფაზის გარეშე, რათა მშობლის მსგავსი ასლი შექმნან. ტეტრასპოროფიტებს ასევე შეუძლიათ კარპოსპორების წარმოქმნა, რომელიც ჩაისახება სხვა ტეტრასპოროფიტის წარმოსაქმნელად.
გამეტოფიტმა შესაძლებელია განიცადოს რეპლიკაცია მონოსპრების გამოყენებით, მაგრამ იგი წარმოქმნის სპერმას სპერმატანგიაში და "კვერცხებს" კარპოგონიუმში.
საკმაოდ განსხვავებული მაგალითია Porphyragardneri:
თავის დიპლოიდურ ფაზაში კარპოსპორას შეუძლია ჩაისახოს , რომ წარმოქმნას ფილამენტი (ძაფი) "კონკოჩელის ეტაპზე", რომელსაც აგრეთვე შეუძლია განიცადოს თვით-რეპლიკაცია (თვით-გაყოფა) მონოსპორების გამოყენებით. კონკონკოსპორანგიას. მიღებული კონკოსპორა ჩაისახება პატარა რიზოიდიანი პროთალუსის ჩამოსაყალიბებლად, რომელიც ვითარდება სანტიმეტრის ტოლ ფოთლოვან თალუსამდე. ამასაც შეუჩლია გამრავლდეს მონოსპორების საშუალებით, რომელიჩ თვით თალუსში არიან წარმოქმნილნი. მათ შეუძლიათ აგრეთვე გამრავლდენ სპერმატით, რომლებიც თვით თალუსში (თალომი) არიან წარმოქმნილნი, რომლებიც თავისუფლდებიან დამაკმაყოფილებელი კარპონგიუმთან შესახვედრად თავის კონცეპციაში.
ადამიანების მიერ მოხმარება
რამდენიმე სახეობა მნიშვნელოვან საკვებ კულტურებს წარმოადგენს, კერძოდ Porphyra-ს გვარი, რომლებიც სხვადასხვანაირად არიან ცნობილნი. მაგალითად, როგორც ნორი (იაპონია), ჯიმ (კორეა), ან ლავერი (ბრიტანეთი). დულსი (Palmaria palmata) არის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ბრიტანული სახეობა. ამ წითელი წყალმცენარეების საკვები ვიტამინების დიდ რაოდენობას შეიცავს და ადვილად იზრდება. მაგალითად იაპონიაში ნორის მოყვანა (კულტივაცია) სამას წელს ითვლის.
აღმოსავლეთ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში აგარი ძირითადად Gelidium amansii-სგან იწარმოება.
იხილეთ აგრეთვე:
Brown algae - ყავისფერი წყალმცენარეები
Green algae - მწვანე წყალმცენარეები
History of phycology - ფიკოლოგიის (ალგოლოგიის) ისტორია